આયુર્વેદમાં રોગોની સારવારમાં ઉપવાસ શા માટે અસરકારક માનવામાં આવે છે તે અહીં છે.
આયુર્વેદને સારવારની સૌથી પ્રાચીન પદ્ધતિ માનવામાં આવે છે. આયુર્વેદમાં માત્ર તમારા રોગ પર જ કામ કરવામાં આવતું નથી પરંતુ તે રોગના કારણો પર પણ કામ કરવામાં આવે છે. આયુર્વેદમાં શરીરમાં રોગોનું કારણ ત્રિદોષનું અસંતુલન માનવામાં આવે છે. ત્રિદોષ એટલે કે વાત દોષ, પિત્ત દોષ અને કફ દોષ શરીરમાં જોવા મળે છે, જો આમાંથી કોઈ દોષ વધે તો શરીરમાં વિવિધ પ્રકારના રોગો ઉત્પન્ન થાય છે.
આયુર્વેદ રોગના કારણો પર કામ કરે છે
આયુર્વેદ વ્યક્તિના શરીર, મન અને આત્માને સંપૂર્ણ એકમ માને છે અને તેના આધારે કાર્ય કરે છે. મન અને શરીર એકબીજાને અસર કરે છે અને સાથે મળીને કોઈપણ રોગને દૂર કરી શકે છે. આયુર્વેદ મુજબ મેટાબોલિક રોગો સહિત મેદસ્વીતા, ડાયાબિટીસ, હાઈ બ્લડ પ્રેશર, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ, તાવ, શરદી અને કેન્સર પણ ઉપવાસથી મટાડી શકાય છે.
આયુર્વેદમાં ઉપવાસને અસરકારક માનવામાં આવે છે
કાસગંજની કલાવતી આયુર્વેદિક મેડિકલ કોલેજમાં પંચકર્મ વિભાગમાં કામ કરતા આસિસ્ટન્ટ પ્રોફેસર ડૉ. વિકાસ પ્રજાપતિના જણાવ્યા અનુસાર, ઉપવાસને ચયાપચય સંબંધી રોગોના ઈલાજ માટે અસરકારક ઉપાય માનવામાં આવે છે. આ કફને સંતુલિત કરે છે. કફ આપણા શરીરમાં રોગો વધારવાનું કામ કરે છે. જ્યારે તમે ઉપવાસ કરો છો, ત્યારે કફ-પ્રેરિત અને મેટાબોલિક રોગો ઘટાડી શકાય છે. કેન્સરને પણ ચયાપચય સંબંધી રોગ ગણવામાં આવે છે. ઘણા અભ્યાસોમાં, ઉપવાસને કેન્સરમાં અસરકારક માનવામાં આવે છે.
ઉપવાસ કરવાથી આ રોગો ઓછા થાય છે
જ્યારે આપણે ઉપવાસ કરીએ છીએ ત્યારે આપણા શરીરમાં વધેલા દોષો ઓછા થવા લાગે છે. આપણી ઉર્જા પાચનમાં નહીં પરંતુ શરીરને સાજા કરવામાં વપરાય છે. આના કારણે પાચનતંત્ર સારી રીતે કામ કરે છે. શરીરમાં થતી બળતરા ઓછી થઈ શકે છે. તે વજન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. મગજનું કાર્ય સુધરે છે અને સૌથી અગત્યનું તમારું શરીર સારું લાગે છે.
આયુર્વેદમાં ઉપવાસ
આયુર્વેદમાં ઘણા પ્રકારના ઉપવાસનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે જેમાં તમે આખો દિવસ ઉપવાસ કરી શકો છો. એટલે કે, તમે માત્ર પાણી પીશો અને દિવસભર ઉપવાસ કરશો. બીજી રીત એ છે કે તમે દિવસભર માત્ર ફળ અને શાકભાજીનો જ્યુસ પીશો અને ખાવાથી શરીરને આરામ આપો. ત્રીજો રસ્તો એ છે કે તમે તૂટક તૂટક ઉપવાસ કરશો. જેમાં તમે તમારી અનુકૂળતા મુજબ સમય નક્કી કરી શકો છો. તમે દિવસમાં માત્ર 8 કલાક જ ભોજન કરશો. બાકીના સમયે માત્ર પાણી પીવો. આ પ્રકારના ઉપવાસ શરીરને સ્વસ્થ રાખવામાં કારગર સાબિત થાય છે.
(આ લેખ સામાન્ય માહિતી માટે છે, કૃપા કરીને કોઈપણ ઉપાય અપનાવતા પહેલા ડૉક્ટરની સલાહ લો.)
આ પણ વાંચો: આદુનો રસ કોલેસ્ટ્રોલ ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે, જાણો ક્યારે અને કેટલું પીવું જોઈએ
